Dünyamız Elektrikli Araçlara Hazır Mı? - TeknoCase

Fosil yakıt kaynaklarının azalması ve zehirli gaz emisyonlarının artması sonucu elektrikli araç kullanımı artıyor. Peki, elektrikli araçlar doğa kirliliğini önlemek için yeterli bir çözüm mü yoksa yeni bir sorun mu? Dünyamız elektrikli araçlara hazır mı? Bu yazımızda bu sorulara cevap arayacağız.

Dünyamız Elektrikli Araçlara Hazır Mı?

Bataryalar

Bilindiği üzere, elektrik motorları gücünü elektrik enerjisinin depolandığı bataryalardan alır. Araçlarda kullanılan bu yüksek kapasiteli bataryalar -bir diğer ismiyle aküler- içindeki kimyasallar sayesinde elektrik enerjisini içerisinde geçici olarak depolar. Günümüzde yaygın olarak kullanılan akülerin içerisindeki başlıca kimyasalları Hg (cıva), Ni (nikel), Co (kobalt), Cd (kadmiyum) ve temel madde olan Li (lityum) olarak sıralayabiliriz. Bu akü yapımında kullanılan temel kimyasallar oldukça zehirli olmakla beraber akülerin geri dönüştürülebilmesini imkânsız kılar. Aküler, kullanım ömürleri dolduktan sonra geri dönüştürülemez olduklarından dolayı şehirden uzak toplama alanlarında biriktirilir fakat zaman geçtikçe içindeki zehirli kimyasallar toprağa karışır ve toprağın doğal yapısını bozar. Elektrikli araçların gün geçtikçe trafikte daha fazla yer almasına paralel olarak ömrü tükenmiş akülerin sayısı da artacak, toplama alanlarının büyütülmesi gerekecek ve toprağın doğal dengesi gittikçe daha fazla bozulacaktır. Bilim insanları ve mühendisler bu sorunu ortadan kaldırabilmek için geri dönüştürülebilir organik bataryalar geliştirmeye çalışmakta. Peki, bu bataryaların farkı ne?

Bu yeni nesil organik bataryalarda, zararlı kimyasallar yerine doğaya zararsız mineraller kullanılıyor ve akülerde bulunan mineraller araçların kullanım amacına göre değişebiliyor. Örneğin, uzun yolda kullanılacak araçlarda Mn (mangan), Zn (çinko), Ca (kalsiyum), Al (alüminyum) gibi çok değerlikli iyonları içeren organik bataryalar kullanılabiliyor. Kısa mesafelerde kullanılacak toplu taşıma araçlarında ise Na-ion (sodyum iyon) ve K-ion (potasyum iyon) organik bataryalarının kullanımı uygun oluyor.

Temiz Elektrik Enerjisi ve Güneş Paneli Sistemleri

Elektrikli araçlar, temiz enerji kaynaklarından birisi olarak anılan elektrik enerjisi kullanması sebebiyle insanlar tarafından tercih ediliyor. Ne yazık ki, her elektrik enerjisinin temiz enerji kaynağı olarak adlandırılması yanlıştır. Bir enerji kaynağının tam anlamıyla temiz olması için enerjinin üretim sürecinde doğaya zarar verilmemesi gerekir. Günümüzde, tüketim için sunulan elektrik enerjisinin kayda değer bir kısmı termik santrallerde, temelde kömür yakımı ile elde edilmektedir. Bu süreçte karbondioksit gibi zehirli gazlar salındığından üretilen elektrik enerjisinin temiz enerji kaynağı olarak değerlendirilmesi söz konusu değildir. Bu soruna çözüm olarak güneş panelleri kullanımının yaygınlaşması, elektrikli araçların şarj istasyonlarının doğaya zararı minimum düzeyde olan güneş panelleri ile sağlanması sunulabilir. 2013’te yapılan bir araştırma raporuna göre, insanların bulundukları şehirde çeşitli şarj istasyonları arasından en çok tercih ettikleri güneş panelleri ile oluşturulmuş şarj istasyonları oldu. Buradaki tercihin oluşmasında en büyük etken, yine aynı araştırma raporuna göre insanların yaşadıkları yer adına sosyal değerlerinin güneş panelleri istasyonları ile sağlanabileceği olmuş. Bu sosyal değerler ağırlıklı olarak hava temizliği, gölgelik park alanları, yapay iklim değişiklikleri, şehir düzeni gibi konularda. Güneş panellerinin şarj istasyonu olarak kullanılırken aynı zamanda park alanı olarak kullanılması, şehir planlaması, gölge park alanları ve hava temizliği açılarından oldukça yerinde bir tercih olacağı muhakkak görünüyor.

Sonuç olarak, elektrikli araçlar için dünyamız henüz tam olarak hazır gözükmüyor. Bunun iki ana sebebi olarak temiz elektrik enerjisinin üretimindeki yetersiz sistemler ve doğaya zararlı bataryalar sıralanabilir. Bu sorunların çözümü için literatürde iki değerli çözüm önerisi olarak organik bataryalar ve güneş panel sistemleri ile oluşturulmuş şarj istasyonları sunulmuş durumda. Bu yönde çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Umuyoruz ki bilim ve teknoloji bu noktada da hayatımızı iyi yönde şekillendirecek ve önümüzdeki yıllarda elektrikli araçlar doğamıza tam anlamıyla faydalı olacak seviyeye taşınacak.