Bir Bilim Adamı: Mustafa İnan

İnşaat mühendisi, bilim adamı, edebiyat sevdalısı... Mustafa İnan, çok yönlü bir kişilik. Her şeyin arkasındaki matematiği araştıran mükemmel bir zeka. Gelin yakından tanıyalım!

Mustafa İnan, Hüseyin Avni Bey ve Rabia Hanım'ın çocuğu olarak 1911 tarihinde Adana'da dünyaya geldi. Kurtuluş Savaşı sebebiyle ailesiyle birlikte Konya'ya göç etti ve savaş bittikten sonra Adana'ya döndüler. Mustafa İnan, ilkokul ve ortaokulu Adana'da bitirdi. Ortaokul son sınıfta parasız yatılı sınavını kazanarak Adana'da yatılı okudu. Yatılı okuldaki lakabı Riyaziyeci (Matematikçi) Mustafa idi. Mustafa İnan, o yıllarda birçok arkadaşına ders anlatmaya başlamış ve aslında öğretmenlik mesleğinin ona ne kadar da uygun olduğunu görmüştü. İnan, okulu birincilikle bitirdikten sonra Mühendis Mektebi yani şimdiki adıyla İTÜ'ye başvurdu. Kayıt olabilmek için yapılan giriş sınavında 1. oldu. Mühendis Mektebi'ni birincilikle bitirdi ve doktorasını İsviçre'de Zürih Üniversitesi'nde yaptı. 1941'de "doktor" ünvanını aldı. Zürih Üniversitesi tarafından kalması için yapılan teklifi reddedip ülkesine dönmeyi tercih etti. Bunun sebebi ise kendini devlete borçlu hissettiği içindir. Yoksulluk içinde okuduğu dönemlerde, devlet ona yatılı kalabileceği bir okul ve üniversite dönemlerinde ise yurt sağlamıştı. Bu olanaklara başka bir öğrenci de sahip olabilirdi fakat bu kişi Mustafa İnan olmuştu ve bunun için de devlete karşı kendini sorumlu hissediyordu. 

İnan, Türkiye'ye döndükten sonra 1944 yılında Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan ile evlendi ve Hüseyin İnan adında bir çocukları oldu. O dönemlerde İTÜ'de hocalık yapan Mustafa İnan ve ailesinin maddi durumu pek iyi değildi. Çevresindeki müteahhit akrabalarının yanında çalışmasına dair önerileri ise reddetmişti çünkü İnan, öğretmeyi çocukluğundan beri sevmişti. 

 Mustafa İnan, 1945'de "profesör" ünvanını aldı. 1954'de İnşaat Fakültesi Dekanı oldu. 1957-1959 yıllarında rektör olarak hizmet verdi. Kendisi en genç dekan ve rektör oldu. Rektörlük döneminden sonra Bayındırlık Bakanlığı için teklif aldı fakat bunu kibarca reddetti. Mustafa İnan, kendi hayatında çok samimi bir insan olarak görülürdü ve politikada bu durum pek olası olmadığından teklifi kabul etmedi. Reddederken ise "Bakan olarak değil hoca olarak devam edersem ülkeme daha çok hizmet etmiş olurum, çünkü mühendis yetiştiriyorum" cevabını verdi. 

Mustafa İnan, çok başarılı bir mühendis olmasının yanısıra edebiyat ile de oldukça ilgiliydi. Oğlu Hüseyin İnan, bunu kuvvetli bir hafızası olmasına bağlıyor, keza Mustafa İnan'ın bir şiiri bir kez okuması ezberlemesi için yeterliymiş. Hatta düzden okuduğu gibi aynı şekilde tersten de okuyabilirmiş. Öylesine bir zeka ki... Mustafa İnan hastalığı sebebiyle Almanya'da hastanede yatarken bir doktor muayene için geldi ve yanındaki hemşirelere bu serumun aralıksız verilmesi gerektiğini söyledi. İnan, yarı uykulu bir halde konuşmayı duyduktan sonra o günün gecesi birden uyandı. Odada yalnızdı ve gözü damlayan seruma takıldı. Serumun dakikada kaç kez damladığını ve bir damlanın kaç gram ettiğini hesapladı. Sonra aniden zile bastı ve hemşireyi çağırdı. Hemşire odaya girdiğinde ise ona bu serumun aralıksız verilmesi gerektiğini fakat yaptığı hesaba göre sabaha karşı 4-5 gibi serumun biteceğini söyledi. Mustafa İnan işte böyle bir insandı. Çok iyi bir insan, öğretmen, mühendis. 

 Mustafa İnan'ın, doğuştan olacak, doğrudan doğruya algılanamayan şeyleri sezebilme hususunda olağanüstü bir hafızası vardı. Bunların ötesinde de mükemmel bir insandı.

- Cahit Arf 

  Oğuz Atay'ın Bir Bilim Adamının Romanı kitabının önsözünde geçen bir alıntı. Mustafa İnan'ın hayatını bir öğrencisinden yani Oğuz Atay'dan dinlemek isterseniz bu kitabı okumanızı mutlaka tavsiye ederim. Özellikle mühendislik öğrencilerinin hayata bakış açısını değiştirebilecek bir eser.