Beynin Kapasitesi Ne?

Bilgi birikimimiz olmaksızın dışarıdan baktığımız zaman tüm beyinleri birbirine benzetebiliriz. Ancak bu duruma bir cerrah bakış açısıyla bakarsak şekilsel, yapısal ve boyutsal açıdan farklılıkları gözlemleyebiliriz. Peki beynin asıl kapasitesi ne? Cevabı yazımda.

18-19. yüzyıllarda Joseph Gall "Beyinlerde bulunan farklar farklı davranış yeteneklerini ortaya çıkartır mı?" sorusunun yanıtına evet cevabını vermişti. Frenoloji, bireylerin öz yapısını ve zihinsel yetisini kafatasının dış görünümüne ve yapısına bakarak incelemeyi esas alır. Yani bireylerin zeka, karakter, suç işleme yatkınlığı ve kişilikleri hakkında bir kanıya vardırır. Bu konuda savunuculuk rolünde olan diğer bir isimse Sör Arthut Conan Doyle. Hem Sherlock Holmes’u hem de onun düşmanı olan deha isim Moriarty’yi zekayı çağrıştırdığı kanısına vararak geniş alınlı insanlar olarak oluşturmuştur. Fakat ilerleyen zamanlardaki çalışmalar frenolojinin pek de tutarlı ve güvenilir olmadığını gösterdi. En basiti bu iddialar bilimsel bir gerçeğe dayalı değildi. Yani artık sahte bilim sayılabilirdi. Bu durumu çürüten en önemli isim ise Einstein oldu. Çünkü onun alnı geniş ve yüksek değildi.

1960’lı yıllarda ise ünlü sinirbilimci Norman Geschwind, beynin bir bölümü olan Planum Temporale ile söz söyleme yeteneğinin arasında bir ilişki olduğunu savundu. Beynin detaylı görüntülerini elde etmemizi sağlayan MR gibi görüntüleme teknikleri sayesinde de beynin yapısıyla bilişsel fonksiyonların, sosyal becerilerin ve akıl yürütmenin arasında bir bağlantı olduğu öne sürüldü. Kolayca hemen ulaşabileceğimiz el altı bir beyin tarayıcımız olmasa dahi beynimizde bulunan bazı bölgelerle ilgili çeşitli testlerle birlikte beyin yapımız hakkında az da olsa fikir sahibi olabilmemiz mümkün.

Beynimizin önemli bir bölgesi olan Prefrontal Korteks, ön beyin, insanı diğer canlılardan ayıran işlevlerin kontrolünden sorumludur. Bu beyin bölgesi kişilik ve toplum içerisindeki davranışlarımızı komtrol eden sinir devrelerini barındırır. Pennsylvania Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada büyük Prefrontal Korteksli kadınlar ve küçük Prefrontal Korteksli kadınlar arasında bir kıyaslama yapılmıştır. Bu çalışmada daha önceden öğrenilen fakat yapılacak işe yabancı bilgileri filtrelemelerini gerektiren bilişsel görevleri yapmaları istenmiştir. Bunun sonucunda ise büyük Prefrontal Porteksli kadınların, diğerlerine nazaran daha fazla başarı elde ettikleri görülmüştür. Yani burada Prefrontal Korteksin karmaşık şeylerden daha anlamlı bilgileri süzmek ve ortaya çıkarmak gibi bir görevi olduğunu söyleyebiliriz. Peki sizin Prefrontal Korteksiniz ne kadar büyük ? Gelin aşağıda bulunan test aracılığı ile bunu gün yüzüne çıkaralım.

Deney 1: Aşağıda görmüş olduğunuz renkleri bir kağıtla kapatın. Daha sonra kağıdı çekin ve soldan sağa her satırda sırayla giderek bulunan renklerin isimlerini yüksek sesle okuyun. Bunun sonucunda 50 rengi ne kadar sürede saydığınızı bir kronometre vasıtasıyla ölçün.

                                                                           

 

Deney 2: Yukarıda bahsetmiş olduğumuz işlemin tıpatıp aynısını aşağıdaki sözcükleri kullanarak yapalım. Ama burada dikkat etmeniz gerekn şu kutucuklarda yazan rengi değil sözcüğün yazıldığı rengi söylemeniz gerektiği.

                                                                        

 

İki testi uyguladıktan sonra ikinci testin daha uzun sürdüğünü fark edeceksiniz. Çünkü renkleri belirlemek için belli bir eğitimi (sözcük okumayı) devre dışı bıraktınız. Bu testlerin ortalama parametreleri ise şu şekildedir: 20-59 yaş arası bireylerde süre yaklaşık olarak 55 saniyedir. Bu yaş grubunda iseniz sonucunuzun daha yüksek veya düşük çıkması Prefrontal Korteksinizin ortalamadan büyük veya küçük olduğunu gösterir. 60-74 yaş grubunda ise bu sürenin 71 saniye, 75 yaş üstü için ise 78 saniye olduğu belirlenmiştir.

Eğer test sonucunuz düşük bir puan ile sonuçlandıysa cesaretiniz kırılmasın. Çünkü bu sadece basit bir test. Pek çoğumuzun bilişsel yetenekleri orta düzey iken bir kısmımızın üst seviyededir. Yani hepimiz için net ve stabil bir parametre belirlemek bu konu için doğru değil. Unutmayalım ki beynimiz bir kas mekanizması misalidir. Yani daha fazla egzersizler, pratikler yaparak kapasite ve başarı performansımızı arttırabiliriz.