Aşkın Hormonları

Kredi: wallpaper flare

Bu yazımda aşık bir bireyin beyninde salınımı değişen hormonlara ve bu hormonların aşığın davranış desenine ve ruh haline olan etkilerine değindim. Keyifli okumalar dilerim.

                                       

               Sevgili, bir başka güzelsin bugün;                 " Ah, görünüşte öyle nazik olan aşk                 

               Ay gibisin, pırıl pırıl gülüşün.                          nasıl da zalim ve hoyrat oluyor denenince."

               Güzeller bayram günleri süslenir;                              William Shakespeare

               Seninse bayramları süsler yüzün.                    "Şiddetle başlayan hazlar, şiddetle son bulurlar.

                      Ömer Hayyam, Rubailer                            Ölümleri olur zaferleri, öpüşürken yok olan ateşle barut gibi . . ."

                                                                                               William Shakespeare

                   

Aşık bir bireyin zihninde gerçekleşen bir takım hormonal değişimler olduğu yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir. Seviyesi değişen ve aşık kişinin davranış desenini etkileyen bu hormonlara şunları örnek olarak verebiliriz: dopamin, serotonin, NGF, oksitosin, vazopressin(ADH). Şimdi bu hormonların değişimlerinin aşık bireyde yaptığı değişiklikleri inceleyelim.

1. Dopamin: Bizi mutlu eden bir şeyi yaptığımızda salgılanan bir hormondur. Beynimizin “ödüllendirilme” merkezlerini uyararak tatmin olma ve mutluluk hissi uyandırır. Aşık olduğumuz kişinin yanında iken veya onu düşünüyorken gerçekleşen o hissin sebebi işte bu hormondur.
2. Serotonin: İki erkek ıstakoz güç ve dişi elde etmek için savaştıklarında savaşı kazanan erkek ıstakozda seviyesi yükselen kaybedende de seviyesi düşen bir hormondur. Bunun sonucu olarak yenilen erkek ıstakoz ise saklanma, kendini olduğundan küçük gösterme, postürünü dik tutamama gibi davranışlar göstermeye başlar. Yapılan bu araştırmalar serotonin seviyesi ile dominantlık, özgüven arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.  Bu etkileri olan serotonin hormonunun aşkın tutkulu ilk fazlarında azaldığı gösterilmiştir. Bunun bir sonucu olarak ise aşık bireyde aşık olduğunun yanında olmadığı her an mutsuz olma, yemeden içmeden kesilme, hafif depresif ruh halinde olma gibi durumlar gösterilmiştir. Bu duruma depresyon hastalarında da rastlandığı ve bu hastalarda dışarıdan ilaç yoluyla serotonin seviyesinin yükseltilmeye çalışıldığını da belirtelim.
3. NGF: Taze aşık bir bireyin beyninde salgısı artan bir diğer hormon da NGF’tir. Bu hormon biyolojik olarak sinir sistemindeki arızaların giderilmesin sağlıyorken insanda romantik duyguların oluşmasında da etkili olduğu tahmin ediliyor.
4. Oksitosin: Sevgi, aşk ve bağlılık hormonu olarak bilinen oksitosinin asıl işlevi doğum sırasında annenin rahim kaslarının kasılmasını artırarak bebeğin doğumunu kolaylaştırmak ve doğum sonrasında ise annenin süt salgılamasını ve bebeğini emzirmesini sağlamak olsa da bu hormonun biriyle tokalaştığımızda veya birine sarıldığımızda da arttığı gösterilmiştir. Bu hormon işlev olarak bireyler arasındaki bağlılığı artırır. Anne ile bebeği arasında o muazzam bağlılığın sebeplerinden birisi bu oksitosin salınımıdır. Anne ile bebeğin birbirine bağlanmasını sağladığı gibi birbirine aşık bir kadın ile erkeğin de birbirine bağlanmasını sağlar oksitosin. Çiftin birbirine güven duyması, birbirleri ile samimi ilişki içine girmesini sağlar özünde bu hormon. Bu hormonun salgısının sadece temasla değil koro halinde şarkı söylenmesi, birlikte takım sporlarının yapılması gibi durumlarda da arttığı gösterilmiştir.
5. Vazopressin: Yaygın bilinen görevi vücuttan idrarla atılacak su miktarını azaltarak su dengesini sağlamak olsa da aşık beyinde de salgısı artan bir hormondur vazopressin. Özellikle erkeklerde saldırganlık davranışı ile doğrudan bir ilişkisi var. Bu hormonun salgısının aşık bireyde artıyor oluşu onun “aşkı için her şeyi yapmayı göze alan” halini açıklamaktadır.