Alexander Graham Bell ve Çağın İcadı

Maalesef hiçbirimizin vazgeçemeyeceği, çağın en büyük buluşlarından biri olan telefonun, konuşmayı başlatmadaki kelimesi olan "ALO"nun kökeninin aslında nereden geldiğini merak edeniniz var mı? Gelin yazdığım içerikle telefonun ve "ALO"nun tarihçesini hep birlikte öğrenelim!

Telefon, şüphesiz çağımızın en önemli buluşlarından biridir. Özellikle günlük olarak kullandığımız bu cihaz, en başta insanlarla haberleşmekte kullanılırken, artık zaman ilerledikçe içerisinde, bilgisayar, hesap makinesi, fotoğraf makinesi, telgraf ve radyo gibi çeşitli araçların, sürekli en üst sürümüyle yenilenen bir kocaman dünya barındırır. Hal böyle olunca doğal olarak insanlar da "Ya nasıl bir cihaz bu böyle her şey var, nasıl yapmışlar bunu?" gibi çeşitli soruları sorar. O zaman fazla beklemeden bu cihazın icadı ve "ALO" kelimesinin kökenini birlikte inceleyelim...

Alexander Graham Bell Kimdir?

Graham Bell, 3 Mart 1847 tarihinde İskoçya'nın Edinburg şehrinde dünyaya geldi. Babası ses teknikleri, hitabet ve işitme engellileri eğitme konularında uzman bir bilim insanıydı. Annesi ise kendisine zıt olarak hem yüksek derecede işitme engeli olan hem de piyanist bir kadındı. Hatta öyle bir mükemmel piyano çalardı ki alanının en iyi piyanistleri arasında adını yazdırmıştı. Görüldüğü gibi aile ortamında da Graham Bell'in hem ahlaki hem de bilimsel açıdan ciddi derecede etkilendiği görülüyor (Çünkü ileride göreceğimiz gibi Graham Bell'in telefonu bulmasındaki asıl amaç babasının işitme engellilerle ilgilenmesi ve annesinin de işitme engelli olmasından kaynaklanıyor.).

Graham Bell, çocuk yaşta annesinden eğitim aldıktan sonra Edinburg Kraliyet Lisesi'ne gitmiş ve 14 yaşındayken buradan mezun olmuştur. Daha sonra meslek hayatına ilkokul çocuklarına müzik ve güzel konuşma dersleri vererek başlamıştır. Ardından Waston Hause Akademisi'nde yatılı öğretmenlik yapmıştır. 4 yıl burada öğretmen olarak çalışan Graham Bell, ayrıca burada işitme engelliler için deneysel çalışmalar yapma fırsatı bulmuştur. Ardından 1868 yılında babası Alexander Melville Bell, oğlunu kendi yanında işitme engellilerle konuşma eğitimi vererek eğitmiştir. Zamanla Graham Bell ve ailesi önce Kanada'ya ardından ABD'ye göç etmiştir. Graham Bell burada (Boston) babası tarafından özel olarak geliştirilen, Fonatik simgelerin ağız ve dudak hareketleriyle taklit edilmesine dayalı yöntemi hakkında ders vermiştir. Bu sayede ABD'de tanınan sayılı bilim insanlarından biri olmuştur.

Telefonun İcadı

1873 yılında Graham Bell, Thomas Watson adında bir elektirik mühendisiyle tanışır ve Watson'a işitme engellilerin hayatını kolaylaştıracak bir cihaz geliştirmek istediğini söyler. Kendi el becerisi olmadığı için Watson' a bu projeyi birlikte yapmayı teklif eder. Watson da özellikle "sesi elektirik aracılığıyla iletmek" fikrine sıcak baktığı için birlikte bu cihazı geliştirmeye başlarlar. İlk olarak 1875 yılında telgrafı icat eden bu ikili, yavaş yavaş telefonu icat etmeye heves sarar. 1874-1875 yıllarında sırf telefonu icat etmek için çalışan bu ikili, sonunda 1876 yılında telefonu icat etmeyi başarır. 

İlk telefon görüşmesi 10 Mart 1876'da şu şekilde yapılmıştır: "Bay Watson! Buraya gelin. Sizi görmek istiyorum." 

Şimdi gelelim konuşmayı başlatmak için kullandığımız "ALO" kelimesine. Türkiye'de özellikle "ALO" kelimesinin anlamını bildiğini söyleyen çoğu kişi bunun anlamını, Graham Bell'in sevgilisine Alessandra Lolita Oswaldo demek yerine kısaca "ALO"  demeyi tercih ettiği için, "ALO" nun kökeninin buradan geldiğine inanır. Ama bu yargı doğru değildir. Hiçbir kaynakta da bunun böyle olduğuna değinilmemiştir. Yani bu olay sadece şehir efsanesinden ibarettir diyebiliriz. Bu konuda en mantıklı yargı ve kanıt ise şudur: Graham Bell notlarında açılışta selam vermek adına önerdiği kelimenin "Ahoy" olmasını istemiştir. Ayriyeten "ALO" kelimesinin dilimize 1909 yılında Posta Nezareti'nin adının Posta, Telefon ve Telgraf Nezareti'ne çevrilmesiyle, telefonda açılış için Fransızca'da hellonun bir versiyonu olan "Allo" dan geldiği ispat edilmiştir.