Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

Alışveriş - 10 Mayıs, 2021 - Okuma Süresi: 9 Dk.

10 Mayıs, 2021

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

Japonya, yemek kültürü olarak hem çok gelişmiş hem de çok geleneksel bir ülkedir. Birbirinden renkli yemekleri ve sunumu ile insanları neredeyse mest eder. İşte karşınızda bu muhteşem Japon yemeklerinin tarihi.

Her ülkenin kültürü mutfağına yansır ve her ülkenin mutfağı o ülkenin toplumunu anlatır. Buna en iyi örnek “Doğan Güneşin Ülkesi” olarak adlandırılan Japonya’dır. Oldukça farklı ve renkli bir kültüre sahip olan Japonya yemeklerinde bu farklılık ve renkliliği oldukça sık bir şekilde kullanır. Yapılan bir yemeğin 5 duyu organına da hitap etmesi gerektiğini düşünen Japonlar bunu eşsiz bir uyum ile yemeklerinde başarılı bir şekilde yansıtmışlardır. Bu Asya ülkesinin temel besin kaynağı ve çoğu yemeğin ana unsuru pirinçtir. Pirinci bin bir farklı şekilde yemeklerinde kullanırlar. Bunun dışında bir ada ülkesi olduğu için balığı ve çeşitli deniz ürünlerini sık tüketirler ve kısaca denizden çıkan her şeyi yerler. Baharatları ve tuzu yemeklerinde minimum şekilde kullanırlar. Bunun asıl sebebi yaptıkları yemeğin öz tadını korumak ve muhafaza etmektir. Bunlar dışında baharat yerine yemeklerin yanında ve içerisinde daha doğal olan, yemeğin tadını bozmayan özel soslarını kullanırlar. Yemek konusunda bu kadar ince düşünceli olan Japonlar ayrıca yemeğin besin değerini korumak için de az pişirirler. Geçmişten bu yana ilginç yemek kültürüne sahip olan bu Asya ülkesi ayrıca pilavı da ekmeğin yerine koyarak sabah, öğlen ve akşam yemeklerinde ogün ayırt etmeden tüketirler.

Oldukça köklü bir yemek geçmişine sahip olan Japonlara göre yemeklerde olmazsa olmaz olan ilk kural beş duyu organımıza da hitap etmesi ve bu beş duyu organını da memnun etmesidir. İkinci vazgeçilmez etken ise yemeğin içerisinde en az beş renk barındırmasıdır. Bu renkler kırmızı, yeşil, sarı, beyaz ve siyahtır. Bunun dışında Japon yemek kültürüne göre yapılan bir yemekte olması gereken bir diğer etken de beş farklı tadı barındırmasıdır. Bu tatlar acı, ekşi, tatlı, ekşi, tuzlu ve baharatlıdır. Son olarak ise pişirme yöntemleridir. Bu kurala göre de bir yemek 5 pişirme yöntemine önem verilerek pişirilmelidir. Bu yöntemler kızartma, buharda pişirme, ızgara, kızartma ve çiğdir. Hadi gelin bunlara örmek olabilecek birkaç meşhur Japon yemeği tarihine bakalım.

 

MİSO ÇORBASI

Japon inanışına göre misonun ortaya çıkması geçmişte uzun süren kuşatmalar ile savaşlara dayanmaktadır. Shogun döneminde Japon tarihinde kuşatmalar aylarca hatta yıllarca sürmekteydi. Kuşatma süresince insanlar açlığa ve sefilliğe terk edildi. Bu sırada halk mayalanmış fasulyeler yiyen bir at gördü ve bunu görmeleri ile mayalanmış yiyeceklerle beslenebileceklerini fark etmeleri bir oldu. Böylece kuşatma altında olan Japon halkı açlıktan ölme tehlikesinden aslında bu at sayesinde kurtuldu. Mayalanmış yiyecekler fikrinin ardından Japon mutfağında önemli bir yere sahip olan miso çorbası ortaya çıktı. Japon tarihinde Edo döneminin incelemesini yapan birkaç araştırmacı, miso çorbasının kökeninin Antik Çin’e dayandığını iddia. Söz konusu dönemde yiyeceğin miso, hishio ve kuki gibi isimlerle anıldığı da söylenir.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

SUSHİ

 Japon yemekleri denilince on kişiden en az dokuzunun aklına gelen yemek Sushi’dir. Japonya dışında da oldukça ünlenen bu yemek, sanılanın aksinde Japonya’da çok miktarda tüketilmemektedir. Dünya genelinde en popüler yemeklerden biri olan ve herkesin tadına bakmak istediği bir yiyecek olan Sushi, Washoku’nun köklü geçmişinden ortaya çıkışından bu yana gelişerek önem yerini korumaya devam etmektedir.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

Bir efsaneye göre aslında sushi’nin atası kabul edilen orijinal yemeğin ilk olarak M.Ö. 4. yüzyılda Asya’nın güneydoğusunda ki Mekong Nehri civarında ve Çin topraklarında ortaya çıktığı söyleniyor. 8. yüzyılda Japonya’ya giriş yapan sushi, ilk olarak balıkların daha uzun süre korunabilmesi için tuzlanarak pirinç ile sarılması ve kuyularda depolanmasıyla ortaya çıktı. Balığın bozulmasını önlemek amacıyla kullanılan pirinç, ilk dönemlerde balıktan ayrılarak çöpe atılıyordu. Ancak özellikle Japon topraklarında 1337 ve 1573 yılları arasındaki Muramachi Dönemi’nde yaşanan kıtlık nedeniyle, pirinç de ilk kez balıkla birlikte tüketilmeye başladı ve suşi ortaya çıktı. Sushi, zamanla bir adalar ülkesi olan Japonya’nın denizle kurduğu bağın güçlü ilişkinin bir göstergesi haline gelmiştir.

Japon tarihi kültürüne özgü olan minimalizim, niteliğin nicelikten üstün tutulması sushinin hazırlanması ve sunumunda da kendini belli eder. Sushinin sunumundaki estetik uyum en az sushinin lezzeti kadar önem taşır. Bir Japon suşi şefinin çıraklığı neredeyse 20 yıl sürer.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

TEMPURA

Japon yemekleri başlarda tarlalardan çıksa da sokaklarda büyüdü ve gelişti. 18. yüzyılda Edo’nun nüfusu 1 milyonu geçerken, ‘yatai’ olarak adlandırılan bekar erkek oranı Japonya’da artış gösterdi. Ve bu yemek tezgahlarının önünde ayakta yenilen yeni bir yemek yeme çeşidinin ortaya çıkışının başlangıcı oldu. Çünkü o zamana kadar Japon kültüründe böyle bir şey yoktu.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

Japonlara ile bütünleşen bir diğer nefis yemek olan tempura Japonya’da nadir bulunan atıştırmalıkların başında gelir. 1600’lü yılların başında Portekizliler tarafından ortaya çıkmış olan bu lezzet, yıllar içerisinde Portekiz’in ileri gelen aşçıları tarafından Japonya’ya taşındı. Japon aşçıları kendi özel yöntemlerini de katarak tempurayı Japonya’da yaygın hale getirmeye başladılar. İlk olarak tempuranın Japonya’da popüler hale geldiği dönem ise Edo Dönemi olarak biliniyor. Yağ üretiminin artmaya başladığı bu dönemde tempura sokaklarda atıştırmalık yiyecek olarak göreve başladı. İlerleyen zamanlarda yani Meiji Dönemi’nde ise tempura, Japon halkı tarafından iyice benimsenmiş ve bu yiyecdeğe özgü restoranlar açılmaya başlandı. O zamandan beri Japonların temel yemekleri olarak günümüze kadar gelmeyi başardı.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

RAMEN

Hızlı ve kolay bir öğrenci yemeği olan ramen, 17. yüzyılda Çin’den Japonya’ya öğrenci akınının etkisiyle geldiği bilinmektedir. Sonrasında artan restoranların Çin erişteleriyle Japon mutfağının karşımından doğan ramen öğrenci evi yemeklerinin başını çeker.

Japon yemeği olarak bilinen ramenin kökeni Çin’e dayanmaktadır ve Japonya'da ilk olarak ne zaman yapılmaya başlandığı bilinmemektedir. Zaman ilerledikçe ramen, Çin ile anılmayı bırakmış Japon halkına ait bir yemek olmaya başlamıştır. Bir efsaneye göre Tokugawa Mitsukuni Japonya'da ilk kez ramen yiyen kişidir. Başka bir efsaneye göre de ramenin Japonya'ya gelmesi Çinli göçmen işçiler sayesinde gerçekleşmiştir. Bir başka efsaneye göre ise rameni ilk bulan kişi Özakı Kenichi olmuştur ve ayrıca Kenichi Tokyo'daki ilk ramen dükkanını açan kişidir.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

1980'lerde gelişmeye başlayan çeşitli kitle iletişim araçları ile reklamı yapılmaya başlayan ramen, halk tarafından büyük bir ilgi ile karşılanmıştır ve daha sonra milli yemek olarak ilan edilmiştir. Ucuz, hızlı ve doyurucu olduğu için halk tarafından hızla benimsenen ramen ayrıca müzikleri sayesinde de günümüzdeki popülerliğini kazanmıştır. Bunların dışında ramen Japonya’da sadece restoranlarda yenmez. Çok eskiden beri gelen seyyar ramen tezgahları restoranlara göre daha çok tercih edilir.

 

BONUS: TATLI

TAİYAKİ

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101

Taiyaki adlı Japon tatlısı ilk kez Tokyo'da yapıldı. Balık şekli verilerek yapılan bu atıştırmalıklar, Seijiro Kanbei adlı bir adam tarafından keşfedildi. Kendine ait olan imagawayaki dükkanı, atıştırmalıkları balık haline getirmeyi deneyene kadar pek de iyi gitmiyordu. 1909 yılında Sejiro Kanbei’nin aklına ilginç bir fikir geldi. O yıllarda çipura balığı sadece soyluların ve zenginlerin yiyebildiği bir balık turuydu. Çünkü alt sınıfın alamayacağı kadar pahalıydı. Kanbei bu durumdan hoşnut değildi ve bu balığı herkesin yiyebilmesini istiyordu. Fakat o dönemin koşullarında bu isteği mümkün değildi. O an aklında bir lamba yandı. Evet çipura çok pahalıydı ama eğer Kanbei ona benzer bir şey yapabilirse hem halkı mutlu edebilecekti ve onlarda sanki pahalı bir şey yiyormuş hissi uyandıracaktı hem de dükkanını belki de batmaktan kurtaracaktı. Ve o da balık şeklini verdiği waffle gibi içi doldurulan küçük pastalardan yapmaya karar verdi.

Yemeği Sanata Dönüştüren Ülke: Japonya - Case101Böylece Taiyaki, bir imagawayaki dükkanında doğdu ve o günden beri de Japonların en sevdiği yiyeceklerden biri oldu. Üstelik o kadar eski bir tarihi olmasına rağmen bu tatlı hiçbir değişime uğramadı ve halen günümüzde aynı şekilde yapılmaya devam ediliyor. Hatta Seijiro Kanbei'nin orijinal dükkanı Naniwaso Honten hala faaliyet gösteriyor ve Tokyo’nun Azabu Juban bölgesinde bulunuyor . Eğer Japon yemekleri ve taiyaki hayranı iseniz bu dükkanı mutlaka görmeli ve taiyakisinden yemelisiniz.

Haftalığın PeP'te!

İlk 15'a giren her içerik ile 200 TL kazan!

En popüler yazar sen ol!

Okunma puanını artır, kazan!

Liderlik Tablosu'na göz at!

Bu haftanın en çok okunanları.

E-bültenimize abone ol!

Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.

Gizlilik Sözleşmesi'nde belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.