Tavana Attık Tuttu: Çiğ Köfte - Case101

Günlük hayatımızda sıkça tükettiğimiz çiğ köfte yediklerimiz arasında taht kurmuşa benziyor. Kimi zaman doyurucu olma özelliği sayesinde öğün olarak kimi zaman da atıştırmalık olarak tükettiğimiz çiğ köftenin sırlarını ve kadim lezzetin tarihçesini bu yazıda keşfedelim.

Hepimiz günlük hayat telaşında bazen o kadar yoğun oluyoruz ki yemek yeme rutinimiz bile aceleye gelebiliyor. Çağ değişip zaman ilerledikçe hayatımızın hızı ve yoğunluğu artıyor. Bizler de akıp giden bu hızlı hayatlarımızda yediklerimize daha hızlı erişip daha hızlı tüketmek istiyoruz. Bunun bir sonucu olarak hazırlanması aşamasında zaman tasarrufu edilebilen, insanları lezzet ve doyuruculuk anlamında tatmin edebilen ve tüketimi de zahmetli olmayan yiyecekler hayatımızda yerini daha sık almaya başladı. Dünya üzerinde çok fazla yemek kültürü bulunmaktadır ve bu da bir bakıma çok fazla damak zevki olduğunu gösterir. Başka kültürlere ait lezzetleri tattığımızda bazılarını beğenirken bazılarının tadı korkunç gelebilir. Fakat fark ettiniz mi bilmiyorum ama “fast food” olarak adlandırdığımız Türkçe deyişiyle hızlı yaşantımıza eşlik eden “hızlı yiyecekler” dünya genelinde incelediğimizde bizde neredeyse aynı bir beğeni, aynı bir zevk oluşturuyor.  Bu yiyecekler birçok insanın beğenisini topluyor.Özellikle ülkemizde asıl çıkış yeri Şanlıurfa olan çiğ köfte birçok insan tarafından beğenilerek  tüketiliyor. Kimi zaman doyurucu bir öğün kimi zaman atıştırmalık olarak tüketiliyor.

Bu enfes lezzetin nasıl yapılırsa tadından yenmez olduğunu, hangi bileşenlerin bir araya gelince bu  ortak zevk ahengini oluşturduğunu ve çiğköfteye asıl lezzetini veren baharatların çeşitliliğini inceleyerek bu kadim lezzeti yakından tanıyalım.

 

ÇİĞ KÖFTE NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Hayatımızda gördüğümüz çoğu şeyin illaki bir ortaya çıkış hikayesi oluyor. Çiğ köfteye atfedilen hikaye ise milattan önce 2000'li yılların başına dayanır. Hikayeye göre içinde bulunduğu çağın en büyük krallığı’nın hükümdarı olan Nemrut, halkı aydınlatma çabasında olan Hz.İbrahim'in putları kırması üzerine onu yakalayıp hapseder ve ona cehennemi yaşatmak için ateşte yakıp cezalandırmak ister. Nemrut öfke ile insanların evlerinde ne kadar odun, çalı çırpı varsa yakılacak tüm şeyleri Şanlıurfa Kalesi'nin eteğinde toplatır. O gün avladığı ceylanı evine getiren avcı, hanımından yemek hazırlamasını ister. Kadın evdeki odunların elinden alındığını söyler. Bunun üzerine adam çocukların aç kalmaması için hanımından bir çare bulmasını ister. Böylece kadın ceylanın budundan yağsız et çıkarıp bir taş üzerinde başka bir taşla döverek ezmeye başlar. Sonra ezilmiş eti pul biber ve tuzla karıştırarak yoğurur. O gün adı konmamış olan çiğ köfte ortaya çıkmıştır.

ÇİĞ KÖFTENİN YAPILIŞ SIRRI NEDİR?

Eminim çiğ köfteyi sırf uğraş olsun diye kendisi yapmış olanlarınız vardır. Fakat her yapışımızda farklı bir kıvam, farklı bir lezzet ortaya çıkmıştır. Damak zevkimize uygun hale getirene kadar birçok kez denemeye devam etmişizdir ya da daha iyi bir seçenek şu ki hazır almayı yapmaya tercih etmişizdir.Eğer çiğ köfteyi aslına yakın bir biçimde yapmak istersek çiğ köfte ustalarına kulak vermemiz gerekir. Çiğ köftenin ustalarından  tarifi dinlediğimizde şunları söylüyorlar:

 

1) Çiğ köfte tepsisine et koyulur.

2) Üzerine doğranmış soğan sarımsak salça eklenir ve iyice yoğrulur.

3) Esmer bulgur eklenir, bulgurlar iyice ezilene ne kadar yorulmaya devam edilir. 

4) Zeytinyağı, nar ekşisi ve isot eklendikten sonra 20-25 dakika aralıksız yoğrulur.

5) En son köfteye çeşitli baharatlar ve doğranmış maydanoz eklenerek çiğ köfte hazır hale getirilir.

Görüldüğü üzere çiğ köftenin yapılış sırrı malzemeleri sırasıyla koymak ve tatların birbirini tam anlamıyla tamamlaması için iyice yoğurmaktır.Artık sizde bir daha ki köfte yapma serüveniniz de bu sıralamayı takip ederek köftenizi hazırlayabilir ve lezzet kontrolü yapabilirsiniz. Dilerseniz et koymayıp diğer aşamaları aynen takip edebilirsiniz.

İÇİNE KOYULAN 21 ÇEŞİT BAHARAT İLE ZİRVEDE!

Çiğ köftenin yapılış sırrı var dedik. "Evet fakat ona asıl lezzeti veren sır nedir?" diye sorsak cevaplar şüphesiz baharat olurdu. Köftenin içinde barındırdığı zengin baharat çeşitleri onu oldukça farklı kılıyor. Aslına bakarsanız bu 21 çeşit baharatın sadece 15 tanesini öğrenebildim. Kalan 6 tanesi sırrını hâlâ koruyor. Soğan, sarımsak ve maydanoz da baharat kabul edildiğine göre listemizi şu şekilde oluşturabiliriz: İsot, karabiber, kimyon, pul biber,yeni bahar, defne yaprağı, biberiye,kişniş, köri, tuz, reyhan, tarçın, soğan, sarımsak ve maydanoz.

 

Bu baharatları köftemizi hazırlarken kullanırsak istediğimiz lezzete yaklaşabiliriz fakat hazır aldığımız çiğ köftelerin tadına ne kadar benzer tartışılır. Bunun nedeni, satın alınan çiğ köftelere ketçap, tatlandırıcı, şeker ve bulyon da   konulmasıdır.  Yalnız sorun şu ki bulyon bakteriye olmaktadır. Bu noktada çiğ köfte işletmelerinin  iyi bir denetim mekanizması ile kontrol edilmesi mutlak surette gerekiyor. Çiğköfte işletmelerinin uyguladığı ve zararsız olan güzel birkaç yöntem de var. Bunlardan biri çiğ köftenin dağılmaması ve yapışması için bol nar ekşisi kullanmaları, diğeri ise bulguru önceki geceden ıslatıp bekletiyor olmalarıdır.

Aslına bakarsanız, şu çiğ köftenin istenen kıvama gelip gelmediğini kontrol etmek için köfteyi tavana fırlatıp yapıştıysa olmuştur deme olayına hiç gerek kalmadı.Çünkü yeni nesil çiğ köfteciler bu kıvamı nar ekşisiyle hâlletmiş görünüyor.

Çiğ köfteyle kalın!