Bayram Lezzetleri: Baklavanın Tarihçesi - Case101

Alışveriş - 09 Mayıs, 2022 - Okuma Süresi: 3 Dk.

09 Mayıs, 2022

Bayram Lezzetleri: Baklavanın Tarihçesi - Case101

Bu yazımda siz değerli okurlarımız için bayram sofralarının vazgeçilmezi, tatlı dükkanlarının tezgahlarından eksik etmediği, annelerimizin veya akrabalarımızın özenle hazırladığı baklavayı ve bu muhteşem tatlının tarihçesini derledim. Keyifli okumalar dilerim!

BAKLAVANIN ETİMOLOJİSİ

Baklava, hiç şüphesiz ki muadili çok olan bir tatlıdır. Bunun sebebi ise baklavanın yapımında kullanılan yufkanın Doğu ve Batı Roma, İran, Balkan ülkeleri, Suriye ve Türkiye gibi bir çok bölge ve ülkede kullanılmasıdır. Baklavanın tarihçesine geçmeden önce etimolojik kökenine inmek gerekir. Baklava günümüze eski türkçedeki “baklağu” kelimesinden geçmiştir. Aynı zamanda baklava yufkasını açmak için kullanılan "oklava" kelimesi de bu kelimenin kökeninden türemiştir. Özellikle Moğolca “bayla” yani bağlamak anlamına gelen bu kelime neticesinde, kökeninin Moğolca olduğunu da ifade edenler vardır. Ancak “bayla” kelimesi de eski Türkçeden alıntıdır. Belirtmek gerekir ki Arapça herhangi bir kökene sahip değildir.

BAKLAVANIN TARİHÇESİ

Günümüzde tüketmiş olduğumuz baklavanın birebir hali Osmanlı’ya dayanmaktadır. Ancak belli başlı tarihçilerin bu konu hakkında tezleri bulunmaktadır. Örneğin günümüzde Yunanlıların baklavayı sahiplenmesi bu tezlerin bir sonucudur. Profesör Speros Vryonis, Bizans da yani Doğu Roma’da çok sevilen “Kopte” adlı tatlının baklavaya benzediğini belirtir. Charles Perry’e göre ise “Kopte” adı verilen bu tatlı baklava gibi yufkadan yapılmadığı için ve bir tür karışım neticesinde ortaya çıktığı için bu tez yanlıştır.

Sula Bozis’e göre ise “Kopte” adı verilen karışım, yufka benzeri hamurların arasına koyularak yenilir. Bu bakımdan baklavaya benzerdir. Ancak yufka benzeri hamurların Doğu Roma’ya nasıl girdiğine dair bir belge yoktur. Profesör Speros Vryonis, tekrardan göçebe Türklerin dolgun hamur yapmak için gerekli bilgiye sahip olmadığı ve bunun neticesinde sac üzerinde yapılan ince yufkaların ortaya çıktığını yazar. Gelecek dönemlerde ise bu yufkaların arasına bal ve kaymak gibi çeşitli harçların koyulduğunu ve baklavanın kökeninin burada olduğunu söyler.

OSMANLI’DA BAKLAVA VE BAKLAVA ALAYI

Köken tartışmalarını bir kenara bıraktığımız zaman günümüzde tüketmiş olduğumuz baklavanın birebir halinin Osmanlı’dan geldiğini söyleyebiliriz. Özellikle saray mutfaklarına alınacak olan aşçıların baklava yapımı konusunda maharetli olması gerektiğinin bir nitelik olarak görülmesiyle beraber baklavada kullanılan yufkaların inceliği gittikçe armıştır. Aşçılar genel olarak bir tepsiye yüz adet ince hamur sığdırabilirlerse bu testten geçerler. Çeşitli özel günlerde, şehzade sünnetlerinde ve başka ülkelerden gelen kimselerin kabulünde baklava olmazsa olmaz bir yiyecektir. Şenliklerde de tüketilen baklava özellikle “Baklava Alayı” denilen Ramazan’ın ortalarında padişahın her on yeniçeriye bir baklava düşecek şekilde baklava tepsileri dağıtmasıyla beraber bilinirliğini arttırmıştır. Yeniçeriler ve ağaları ellerinde tepsilerle İstanbul sokaklarında yürürler. Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla beraber alay son bulmuştur.

Bayram Lezzetleri: Baklavanın Tarihçesi - Case101                     

Haftalığın PeP'te!

İlk 15'a giren her içerik ile 200 TL kazan!

En popüler yazar sen ol!

Okunma puanını artır, kazan!

Liderlik Tablosu'na göz at!

Bu haftanın en çok okunanları.

E-bültenimize abone ol!

Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.

Gizlilik Sözleşmesi'nde belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.