Alışveriş Bağımlılığı Nedir?

Alışveriş bağımlılığı, bağımlılık türleri içerisinde yaşamımızda sıklıkla rastladığımız psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Günümüzde alışveriş bağımlılığını tetikleyen birçok unsur bulunuyor. Gelin hep birlikte alışveriş bağımlılığını ve altında yatan sebepleri inceleyelim!

Alışveriş yapmak pek çok insan için mutluluk verici bir eylem. Alışveriş bağımlılığı ise satın alınan üründen çok satın alma eyleminin yarattığı hazza takıntılı hale gelme durumu olarak nitelendirilebilir. Psikolojide alışveriş bağımlılığı onyomani olarak adlandırılır. Bu bağımlılığın altında yatan farklı sebepler olabilir. Genel olarak kişinin duygu durumu ile alakalı olduğu gözlenmiştir. Kişiler mutsuz, kızgın ya da öfkeli olduğu anlarda alışveriş yaparak rahatlama yolunu tercih edebilir. Bu durum tekrarlı ve dürtüsel olarak daha büyük boyutlara ulaştığında, yani kişi yaşamsal ihtiyaçlarından çok daha fazlası için harcama yapmaya başladığındaysa bu durum alışveriş bağımlılığı halini alır.  

Alışveriş Bağımlısı Olmanın Altında Yatan Nedenler Nelerdir?

Aşırı derecede gözlemlenen satın alma eyleminin altında birbirinden farklı sebepler bulunuyor. Alışveriş bağımlılığı gözlenen bir kişi; gerçek hayattaki sorunlarından kaçmak, benlik saygısında yaşanan azalmalar, çevresine karşı sosyal statü göstergesi sağlamaya çalışmak gibi nedenlerle alışveriş yapma dürtüsünü bir takıntı haline getirebiliyor. Bununla birlikte günümüzde internet alışverişi, sosyal medya etkisi ve kredi kartı kullanımında yaşanan artışlar da insanları alışveriş bağımlılığına sürüklemede etkili olabiliyor. Alışveriş bağımlılığı yaşayan kişilerin zihinlerinde sürekli olarak alışveriş yapma fikri bulunur ve alışveriş yapmak için yaşamsal standartlarını zorlayarak dahi bu eylemi gerçekleştirme isteği içinde olabilirler. Bu durum istifçilik halini bile alabilir. Alışveriş bağımlılığı yaşayan bazı kişilerde, dolaplarının etiketleri dahi kesilmemiş ürünlerde dolu olduğu bile gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra bazı kişilik özellikleri de alışveriş bağımlılığını tetikleyici olabilir. Bunlar; narsizm, mükemmeliyetçilik, düşük özgüven, asosyallik, alışveriş esnasında kendini güçlü hissetme olarak sıralanabilir.

Alışveriş Bağımlılığını Yenmek için Neler Yapılabilir?

Alışveriş bağımlılığından kurtulabilmek için sorunun kaynağına inmek gerekir. Genel olarak bu sorunu yaşayan kişiler bunun farkında olmazlar. Öncelikle duruma karşı farkındalık geliştirilmek ve dikkati bu konuya çekerek bazı alışkanlıkları düzeltmekte fayda bulunuyor. Alışveriş bağımlılığını minimize etmek adına alışveriş öncesi gerçek anlamda yaşamsal ihtiyaçları kapsayan listeler hazırlanabilir. Bu listelere sadık kalınmaya çalışarak bir alışveriş süreci gerçekleştirmek gerekir. Ani duygu durum değişikliklerinde alışveriş yapmaya yönelmekten uzak durulmaya çalışılmalıdır. Kişinin kendini daha iyi hissedeceği faaliyetler edinmesi de alternatif çözümlerden biridir. Her şeyden önemlisi ise onyomani konusunda uzman bir psikoloğa danışarak profesyonel destek alınmalıdır.

Bu yazımda bir bağımlılık türü olan alışveriş bağımlılığını ele alarak farkındalık oluşturmak istedim. Başka içeriklerde buluşmak dileğiyle!