Sahneden Esintiler: Moliere

Cimri, Fransız yazar Moliere'nin 5 perdelik bir oyunudur. Bu oyunda Moliere'in anlatmak istediklerine, insanların gerçek dünyasına yakından tanık olalım.

Ankara'da yatılı okuduğum bu dönemde kendime bir es vermek için İstanbul'a bir tiyatro oyunu izlemeye gittim. Şimdi kimileri "Bir oyun izlemek için taa İstanbul'a mı gidilir?" diyebilir ancak kendimize bir şeyler, yeni perspektifler katmak için tiyatro oyunlarının harika birer fırsat olduğunu düşünmekteyim. İnsanların anlık dert ve streslerinden kurtulmaları için ayrıca bir şans olarak da görülebilir. Sinemadan farklı olarak tiyatronun insanlar tarafından daha içselleştirildiği ve insanları daha fazla etkilediğini düşünüyorum. Bu oyunu izlerken bir yandan yirmi dört saatte yaşanan olayların karmaşasını anlamaya çalışırken bir yandan da gereksiz cimriliğin insan hayatını nasıl etkileyebileceğini gözlemleme fırsatım oldu. Oyundan biraz bahsetmek gerekirse Harpagon adlı cimri bir baba ve iki çocuğunun bir günde başından geçenler, gereksiz ve aşırı cimriliğin, insan ve aile ilişkilerini ne kadar tehlikeye attığı anlatılmaktadır. Harpagon hayatını minimum para harcamak üzere planlamaktadır. Yaptığı her hareket paranın onun için ne kadar fazla bir anlamı olduğunu gözler önüne serer. Hizmetçilerinin önlüğü yırtıldığında yenisini almayı geçtim dikmelerine bile izin vermez elleriyle kapatmalarını ister. Bunun gibi durumlar zaman zaman onu gülünç duruma düşürdüğünden seyircilerin bu uzun oyunda gülüp eğlenmesini sağlar. Oyunda Harpagon'u canlandıran ünlü aktör Serkan Keskin'in de çok büyük bir önemi var. Serkan Keskin hareketleri ve mimikleriyle verilmek istenilen düşünceyi harfi harfine seyirciye aktarabildi. Samimi halleri adeta sizi oyunun içine çekmektedir. Oyunun  bir bölümünde Harpagon bir kızı beğendiğini ve onunla evlenmek istediğini dile getirir ama aynı kızla oğlunun da evlenmek istediğini öğrendiğinde işler karışacaktır. Ancak oyunun sonlarına doğru kendisine o kızla evlenmemesi koşuluyla para teklif edildiğinde hiç tereddüt etmeden parayı  kabul eder. Bu örnekte  gördüğümüz gibi Harpagon parayı dünya üzerinde belki de en saf ve değerli şeylerden biri olan "aşk" ve "sevgiye" tercih eder.Aslında en başta kendi evlenmek istediği kızın para uğruna oğluyla evlenmesine izin verir.Bu da bize cimriliğin gerçekten sınırlandırılması ve aşırıya kaçınılmaması gerektiğini bir kez daha hatırlatmış oluyor. Hepimizin ölümlü olduğu bu dünyada insanların parayı her şeyin önüne koyuyor olması beni çok garip hissettiriyor. Asıl önemli olanın hayattan zevk almak ve her anı son anmışcasına mutlu yaşamak gerektiğini düşünüyorum. İnsanlar fanidir, hepimizin bir gün bu fani dünyadan göçüp gideceğimiz düşünüldüğünde bu tür hareketler anlamsız kalıyor. Biriktirilen paralar önünde sonunda arkamızda bıraktığımız insanlara kalacak ve cimrilik yapan insanlar boşu boşuna para harcamamış olucaklar. Para, şöhret ,güç gibi şeylerin gelip geçici olması bu düşüncemi daha da destekleyebilmemi sağlıyor. Herkes bu hayatta  para veya güç elde etmek için çalışıp didinir, her yaptıkları iş ve hareket bunu başarabilmek içindir ama sonunda herkesin hayatı aynı şekilde sonlanır. Cimrilik aynı zamanda açgözlülükle de bağlantılıdır. Yiyecek, para, statü ya da güç olmak üzere maddi kazanç için doyumsuz bir istektir. İnsanların tutumluluk ve cimrilik arasındaki ince çizgiyi görüp ona göre davranmaları gerekmektedir. Aşırı tutumlu olmak cimriliğe kolayca kayabilir. Ben kendimce elimde olan parayı gerekli şeylere harcamayı ve biriktirmeyi tercih ederim. Hatta komiktir ki bazen almak istediğim bir şey için biriktirdiğim parayı harcamaya kıyamayabiliyorum ama yavaş yavaş şunu fark etmeye başladım ki insanların alın teriyle kazandıkları paraları harcamaları o kadar da kolay bir şey değilmiş. Hele ihtiyaç duyulmayan şeyler için daha da zormuş ama dediğim gibi bu ayrımı yapılması, ince çizginin hangi tarafında bulunmak istenildiğine karar verilmesi gerekilen bir şeydir. Her şeyin aşırısı zararlıdır ve cimrilik de bir tür aşırıya kaçmaktır.