Kitap İncelemesi: İnsanı Tanıma Sanatı

“La vida no nos esté impuesta,sino propuesta” Alfred Adler’in temel düşüncelerini ustalıkla ve dahice yansıtan bu cümlenin anlamı şöyledir: ”Yaşam bize bağışlanmamış, bir yükümlülük olarak verilmiştir.”

 

Çağdaş psikolojinin üç büyük devinden biri Avusturyalı psikiyatr Alfred Adler ve onun muhteşem kitabı "İnsanı Tanıma Sanatı" hakkında konuşacağım. Okurken kendinizden ve çevrenizden çok şey bulacağınız bu eser insanlığa farklı bir gözle bakmanıza da sebep olacak.

Bu yapıtın başlıca amacı, toplum içindeki etkinliğimizin içerdiği kusurları bireylerin hatalı davranışlardan yola çıkarak anlamak, söz konusu hataları göz önüne sermek ve bireylerin toplum yaşamına daha iyi uyum sağlamalarına destek olmak. Adler bu sürükleyici ve etkileyici kitabında yaşamın çağımızda pek de göremediğimiz anlamını ince ince işleyerek ortaya koyuyor.    

 

 Kitabın girişi Heredot’un bu sarsıcı cümlesiyle başlıyor : İnsanın ruhu onun yazgısıdır. Hiçbirimizin insanı tanıma konusunda fazla bir bilgisi yok. Bunun da nedenini, toplumdan soyutlanmış bir yaşam sürmemizde aramak gerekiyor. Özellikle bu yaşadığımız çağda insanlar birbirlerini tanımıyorlar, tanısalar bile yanlış tanımış olmaktan sitem ediyorlar. Peki burda düzeltilmesi gereken ne? Ya da düzeltilmesinin bir faydası olacak mı?

Öyle görülüyor ki, kendini tanımak ve değiştirmek insan için yapılması gereken en zor işlerden biridir. Yaşadığımız hatta tekrar tekrar yaşadığımız olaylara bile her seferinde farklı tepkiler verebiliyoruz. Sizce bu kendimizi yeterince tanımamamızdan mı kaynaklanıyor? Bu soruya kendi birikimlerimden yola çıkarak değil, kitaptan öğrendiğim kadarıyla cevap vereceğim. İnsan her an değişime mahkum bir varlıktır. Bu değişim bazen fiziksel bazen duygusal bazense ruhsal olabilir. Bu sebeple hiçbir zaman kendimizi ve ya insanları tam olarak tanıyamayız. Çünkü ertesi gün tanımladığımız kavramlar yerine yenilerini bırakabilir. Ama bu bizim çabalamamamız gerektiği anlamına gelmez. Eğer o günü o yılları kendimize ve ya insanlara  yabancıymışız gibi hissederek geçirmek istemiyorsak o ‘an’ a şahit olmalı, o ‘an’ın tanımından emin olmalıyız.

 

İnsanı tanıma sanatının temelleri, fazla böbürlenip gururlanmaya izin verecek gibi değildir. Tersine insanı gerçekten tanıyış, belirli bir ölçüde alçakgönüllülüğün doğmasını sağlar çünkü bunun ne çetin bir iş olduğunu öğretir bize. Öyle bir iş ki uygar yaşamlarının başından beri insanlar üstesinden gelebilmek için uğraşmaktadır. Hala tam anlamıyla çözüme kavuşamamış olması doğru bilgiye ve doğru davranışa hala daha ulaşamadığımız anlamına gelmektedir.

İnsan ruhu, güçlüklerin etkisi, hayal gücü, bilinçaltı, yaşama hazırlık ve karakteristik bilgiler gibi ana konu başlıkları olan kitapta duygular bile ayrı ayrı farklı konu başlıkları altında incelenmiş. Her gün yaşadığınız hatta etkisinden uzun süre kurtulamadığınız duyguların gerçek tanımlarını ve gerçek üstü sayılabilecek etkilerini öğrenince bu zamana kadarki tüm tanımları bir kenara bırakacaksınız. Arkadaşlarınıza, annenize, babanıza hatta kardeşinize doğru ve yanlış olan davranışlarınızdaki nedeni keşfettiğiniz de kitaba ulaşmış olduğunuzu fark edeceksiniz. Altını çizmekten okuyamayacağınıza garanti verdiğim bu kitapta okuyan herkesin hem güzel hem de acı farkındalıklar yaşayacağına eminim. Çocukken yaşadığınız bir olayın size karakteristik bir özellik olarak geri döndüğünü fark ettiğinizde kitaba çoktan kapılmış olacaksınız. Hepimize kendimizi ve insanları tanıma yolunda başarılar diliyorum, malum yolumuz uzun. :)