Engellerin Ötesinde: Campeones

Gelin engelli bireylere bakış açımızı tazeleyecek bir aile komedi filmi olan; engelli bireylerin yaşamlarındaki zaman zaman eğlenceli zaman zaman yürek burkan anları konu eden Campeones filmini inceleyelim.

Gerçekleri görebilmek için ön yargıları kırmanız gerekir.

Campeones filmi, 2018 yılında çekilmiş İspanya-Meksika ortak yapımı bir filmdir. IMDB puanı 7,2 olan film, aynı zamanda birçok ödüle de layık görülmüştür. Başrolde Javier Gutierrez vardır. 

Uyarı: Eğer Campeones filmini izlemediyseniz ve filmi izlemeden önce sahneleri hakkında bilgi almak istemezseniz; içeriğimi filmi izledikten sonra okumanızı tavsiye ederim. Yok, ben önce bilgi alayım, sonra da filmi izlerim derseniz; buyurun devam edelim. 

Film, profesyonel bir basketbol takımının yardımcı koçluğunu yapan Marco’nun zihinsel engeli olan park görevlisiyle tartışmasıyla başlar. Marco, zihinsel engelli park görevlisine küçük düşürücü laflar söyler. Buradan Marco'nun zihinsel engelli bireylere karşı ön yargılı biri olduğunu anlarız. Marco tartışmadan ayrılıp basketbol maçına gider ve asıl koçla kavga eder. Kavgada Marco haksız olduğu için federasyon 90 gün boyunca zorunlu görev olarak zihinsel engellilere hizmet eden spor salonunda çalışmasını ister. Marco’nun son günlerde olan agresif hallerini, çok sevdiği eşiyle aralarının açık olmasıyla ilgili olduğunu düşünüyorum. Aralarının açık olmasının sebebi ise; Marco’nun eşi anne olmak isterken, Marco baba olmak için kendini hazır hissetmez. 

Marco, zorunlu görev olarak gittiği spor salonunun ilk günlerinde işten kaçmaya çalışır ancak bir şekilde kaçma konusunda başarılı olamaz. Spor salonunda görev yaparken zihinsel engelli öğrencilerden bir basketbol takımı oluşturur. Başlarda takım en basit hareketleri dahi yapmazken, gün geçtikçe daha iyi hale gelir. En basit hareketler derken; topu atmak, topu tutmak gibi hareketlerden söz ediyorum.

                                               

Öğrenciler daha iyi hale gelirken Marco da gün geçtikçe takıma alışır, bu arada eşiyle de arası yavaş yavaş düzelir. Eşiyle arasının düzelmesi üzerine basketbol çalışmalarına eşi de gelir ve takım eşini çok sever. Gittikçe daha iyi basketbol oynayabilen takım, zihinsel engellilerin katıldığı bir basketbol turnuvasını katılır. Turnuvadan önce takıma bir de kadın oyuncu gelir. Collantes’in de gelmesiyle takımın neşesi tamamlanmıştır. Takım turnuvada adım adım yükselirken final maçı günü gelir. Şampiyon olacağına çok inanan takım, maçı kaybeder ve ikinci olur. Marco, ikincilik için üzülürken takım tam tersi çok mutludur. Takım, önemli olanın verdiğin emek ve yaşadığın mutlu anlar olduğunu düşünür. Turnuvanın sonucunda iki şampiyon takım varmış gibi bir kutlama yapılır. Film biterken Marco, baba olacağı haberini alır ve çok mutlu olur.

Filmden kısaca bahsettikten sonra eminim sizin de aklınızda soru işareti bırakan bazı sahnelerini özel olarak yorumlamak istiyorum. 

• Öncelikle Marco’nun filmin başında baba olmaktan çekinip filmin sonunda baba olacağı haberine mutlu olmasının sebebini açıklamak istiyorum. Marco baba olmak istemediğinde, aslında doğacak çocuklarının engelli olma ihtimalinden çekiniyordur ancak engelli insanlardan o kadar değerli yaşam tecrübeleri alır ki tüm ön yargıları kırılır. Takımdaki her birey, bir yerlerde çalışıp geçimlerini kendileri sağlar. Ayrıca hepsinin hobi ve özel ilgi alanları da vardır.

   Filmin bir sahnesinde Marco, baba olmak istememesin sebebini açıklarken zihinsel engelli bir öğrencisi duyar ve şu cümleleri kurar: 

   "Koç, ben seni anlıyorum. Ben de baba olsam çocuğumun bizim gibi değil de normal olsun isterdim ama eğer babamı seçebilecek olsam senin gibi bir babam olsun isterdim."

   Bu sahneye iki açıdan bakmak gerekir. İlki, öğrenciler ve Marco arasındaki ilişkinin samimi ve neredeyse baba-çocuk ilişki şeklinde olduğudur. Marco, öğrencilerle tanışmadan önce büyük ön yargılara sahip olsa da zihinsel engelli bireylerle iletişimin zorlayıcı olmaması, kendi hayatlarını idare edebildiklerini görmesi, tertemiz kalbe sahip olmaları ve istediklerinde başarılı olduklarını görmesi Marco'nun ön yargılarını kırmıştır. İlişkilerini kuvvetlendirebilmelerinin temelinde de bu yatar. Bakmak istediğim ikinci yer ise zihinsel engelli bireylere, toplumun koyduğu kalıplardır. Engelli bireylerin hayatlarındaki asıl zorluğun engelleri değil; normal gelişim gösteren bireylerin "normal olmayan davranışlar" göstermesidir. Yani asıl zorluk, engelli bireylere olumsuz bakış açısı gösterildiğinde ortaya çıkar.

• Filmde en çok hoşuma giden sahne; Juanma, sudan korktuğu için takım çalışmalarından sonra duş alma konusunda inatlaştığı sahnedir. Marco, cesaret verip Juanma’nın su korkusunu yenmesini sağlar. Tam o sırada yerde bir böcek geziyordur ve Marco’nun da böcek korkusu vardır. Juanma, bir hareketle Marco’nun korkusunu yenmesi için çabalar. Takımın geri kalanı da Juanma’ya destek verince Marco böcek korkusunu yenme konusunda ilk ve en önemli adımını atar.

• Zihinsel engelli bireylerin final maçını kaybedip turnuvanın ikincisi olduklarında hiç üzülmemeleri tüm insanlığa ders olacak niteliktedir. Hayat karmaşasında bazen bizim için asıl olan şeyleri görmeyip rekabet duygusunu yaşayabiliriz ancak ikincilik, moral bozacak bir durum değildir. Önemli olan keyif almak, mutluluğa dahil olmaktır. Her öğrendiğimiz yanımıza kâr, her güzel ilişki hayatımıza neşedir. Bu güzel yaşam tecrübelerini, Campeones filmindeki çok güzel insanlardan öğreniyoruz...

Şu dipnot eklemesini yapamadan geçemeyeceğim. Filmde zihinsel engelli bireyleri canlandıran oyuncuların, gerçek yaşamlarında zihinsel engelleri bulunmaktadır. Bu da içerikte paylaştığım her cümlenin ve filmde geçen her sahnenin altını doldurur niteliktedir. 

                                                                 

Film, çok sıcak bir aile komedi filmidir. Zaman zaman toplumun engelli bireylere bakış açısı gözlerinizi doldurabilir ancak zihinsel engelli bireyler o kadar güçlüdür ki iletişim kurdukları herkesin ön yargılarını kırmayı başarır. İletişim, anlayış ve saygı temalarını içeren çok özel bir filmdir. Mutlaka izlemenizi tavsiye ederim. Şimdiden iyi seyirler diliyorum. Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle...