Boğaz'ın İncisi: Küçüksu Kasrı

Bu içeriğimde Anadolu Yakası'nın ve boğazın bir incisini anlatıyor olacağım. Kasırlar köşkten büyük, saraydan küçük yapılardır ve inşa edildikleri dönemde hükümdarın malı sayılırdı. Ama hükümdarların yaşadıkları yerler olarak değil de dinlenme mekanları olarak tasarlanmışlardır. Tarih boyunca önce Osmanlı padişahlarının daha sonra da Mustafa Kemal Atatürk'ün kullandığı, boğazın hemen kıyısında yer alan Küçüksu Kasrı da bu amaçla inşa edilmiş.

İstanbul'un birçok değerli tarihi yapılarından biri de Beykoz'da bulunan Küçüksu Kasrı. İstanbul’un Anadolu yakasında bulunan ve küçük fakat ihtişamlı yapısıyla boğazın incisi diye de anılan Küçüksu Kasrı, Osmanlı Dönemi’nde Anadolu Hisarı’nın güneyinde Göksu ve Küçüksu derelerinin arasında, derelerin denizle buluştuğu noktada yapılmış, bu nedenle Küçüksu Kasrı adını almış. 17. yüzyıl kaynaklarındaysa ismi Bağçe-i Göksu adıyla geçiyor. Kasrın bulunduğu mesire alanına zaman zaman giden Sultan I. Mahmud, uzun süre burada kalabilmesi amacıyla deniz kıyısına iki katlı ahşap bir kasır yaptırmış, bu yapı sonraki dönemlerde de onarılarak başka padişahlar tarafından dinlenme amacıyla kullanılmış. 

Saray ve kasır mimarlığında Batılı biçimlerin tercih edildiği Sultan Abdulmecit yıllarında ise, eski ve ahşap yapı yıktırılmış, yerine, Nigoğos Balyan tarafından kabartmalarla süslü, zarif bugünkü kasır inşa ettirilmiş. Cephesindeki, kapılarındaki, duvarlarındaki ve diğer tüm detaylarındaki süslü kabartmalar binayı bir dantel gibi çevrelemiş. 1857 yılında tamamlanan kasrın boğaza bakan cephesine şadırvanlı, detaylı küçük bir havuz da eklenmiş.

Küçüksu kasrı diğer saray ve kasır yapılarının aksine yüksek duvarlarla değil dört yönde kapısı olan ve döküm tekniğiyle yapılan zarif parmaklıklarla çevrilmiş ve bu özelliğiyle boğazla bütünleşmiş bir doğaya sahip olmuş. İç tasarımına da çok önem verilip tavanlardaki detayların tümü orijinal altın varaklarla, el işçiliğiyle oluşturulmuş desenlerle kaplanmış. Oda ve salonlar değerli sanat eserleriyle döşenmiş.

Padişahların dinlenmek ve vakit geçirmek için kullandığı Küçüksu Kasrı, Osmanlı döneminden Cumhuriyet dönemine dek pek çok önemli diplomatik kabulün de adresi olmuş. Mustafa Kemal Atatürk Boğaziçi gezileri sırasında kısa süreli dinlence mekanı olarak kasrı kullanmış. 1992 yılında ise başlatılan kapsamlı bir restorasyon projesiyle denize kayması engellenmiş. Düzenlemeler sonrasında 1996 yılındayda müze ve mesire alanı olarak halkın ziyaretine açılmış. Günümüzde kasır halen geniş bahçesinde bulunan banklarıyla, küçük bir kafesiyle ve boğaz manzarasıyla yeşilin ve mavinin arasında İstanbul severlerin keyifli vakit geçirmesine olanak sağlıyor.

Küçüksu Kasrı maalesef hala pek çok insan tarafından bilinmiyor oysa Anadolu yakasındaki sayılı kasırlardan birisi ve boğaz kıyısında oluşu onu daha da değerli kılıyor. Bu nedenle insanların veya turistlerin gelip, sanat eserlerini inceleyebilecekleri ve doğanın yeşiliyle boğazın maviliğinin arasında boğaza karşı zaman geçirebilecekleri harika bir yer.  

Bir başka güzel İstanbul yapısıyla tekrar görüşene dek sevgiler!